نگاهی به تاریخچه موسیقی راک

موسیقی راک را شاید بتوان یکی از خاص‌ترین سبک‌های موسیقی دانست. ریشه این موسیقی به دهه 40 میلادی بازمی‌گردد و از آن زمان تا کنون، بسیاری از المان‌های این سبک تغییر کرده است. این سبک نوعی از موسیقی است که با استفاده از گیتار الکتریک، بیس، دارمز آکوستیک و وکال نیز ساخته می‌شود.

هنگامی که به اشعار و نوع آهنگ‌سازی این سبک نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که این سبک بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید.

در این بخش از ملوبوک قصد داریم نگاهی به تاریخچه موسیقی راک داشته باشیم.

موسیقی راک چیست؟

این سبک که با عنوان موسیقی راک اند رول نیز شناخته می‌شود. درواقع این سبک شاخه‌ای از موسیقی پاپ است.

این سبک در دهه 1960 به سایر کشورهای انگلیسی زبان و سراسر اروپا گسترش یافت. این موسیقی در سبک زندگی و لباس پوشیدن مردم نیز تاثیر زیادی دارد. راک نوعی موسیقی با ضرب آهنگ قوی است که توسط گروهی کوچک از افراد با گیتار الکتریک و درام با صدای بلند نیز خوانده می‌شود. این سبک جریان‌ساز، پر انرژی و دارای صدای بلند است.

موسیقی راک محبوب‌ترین سبک قبل از ورود هیپ‌هاپ بوده است.

دوران اوج سبک راک

پس از آن که سبک راک به پر طرفدار‌ترین موسیقی در جهان تبدیل شد؛ گروه‌ها با صداهای منحصر به فرد باعث شدند این سبک به اوج خود برسد.

گروهی مانند Led zeppelin باعث شد که این سبک فضایی تاریک‌تر و خشن‌تر به خود بگیرد. همین فضای تاریک و خشن این گروه باعث شد نسبت به گروه‌های دیگر نیز مشهورتر شوند.

از دیگر گروه‌های این سبک می‌توان به گروه Pink Floyd اشاره کرد. این گروه به عنوان یکی از مهم‌ترین گروه‌های راک در تاریخ است. این گروه تاثیر زیادی بر این سبک گذاشتند. آن‌ها اجرای Concept Album را به این سبک اضافه کردند. به همین سبب طرفداران بسیاری پیدا کردند. Concept Album به آلبوم‌هایی گفته می‌شود که یک داستان را روایت می‌کنند.

انواع زیر مجموعه‌های سبک راک

سبک راک دارای زیر مجموعه‌های متفاوتی است که پایه و اساس آن‌ها همان ویژگی‌های موسیقی راک است اما تغییراتی جزئی.

در ادامه به معرفی برخی از کاربردی‌ترین زیر مجموعه‌های این سبک از موسیقی خواهیم پرداخت.

پست راک

پست راک یکی از فرم‌های اکسپریمنتال راک است که در آن سازهای رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این سبک راک در هارمونی‌ها، ملودی‌ها، ریتم و آکرد با سبک راک نیز متفاوت است.

می‌توان گفت بارزترین ویژگی این موسیقی، آهنگ‌هایی با زمان نسبتا طولانی و ساختارهای تکراری است که به مرور و با جلو رفتن آهنگ دچار تغییراتی نیز می‌شوند.

یکی دیگر از ویژگی‌های این سبک از موسیقی، بدون کلام یا به اصطلاح اینسترومنتال بودن آن است.

از معروف‌ترین گروه‌های پست راک جهان می‌توان به گروه‌های زیر اشاره نمود:

Hammock،Mogawai،Mono.

Rock and roll

از تاثیرگذارترین و همچنین متداول‌ترین سبک‌های موسیقی که با راک در ارتباط است راک اند رول نام دارد. این سبک موسیقی در اواخر دهه 1940 و زمانی که نوازنده‌های راک، موسیقی کانتری وریتم اند بلوز را با هم تلفیق کردند؛ بوجود آمد. موسیقی راک دارای یک مشخصه به نام آنارشیسم بود سپس یا گذشت زمان این مشخصه نادیده گرفته شد و این نوع موسیقی به سمت کسب مهارت و ایجاد تحول رفت.

از معروف‌ترین گروه‌های موسیقی در این سبک، می‌توان به گروه‌های زیر اشاره کرد:

The Beatles، Pink Floyd،Eagles.

Pop rock

موسیقی پاپی که پس از دوران راک اند رول ساخته شد و از موسیقی راک تاثیر گرفت را پاپ راک نیز می‌نامند.

یکی از متداول‌ترین نوع موسیقی است و حالتی ملودیک و گیرا دارد.

از جمله خوانندگان معروفی که در این سبک به فعالیت پرداخته‌اند، می‌توان به مایکل جکسون، جورج مایکل، مدونا، تیلور سوئیفت و کیتی پری اشاره کرد.

Soft rock

این سبک نیز در اواخر دهه شصت و اوایل دهه هفتاد میلادی راه‌اندازی شد. می‌توان گفت تا حدودی شبیه موسیقی پاپ راک است؛ اما کمی ریتم ملایتم‌تری دارد و بیشتر بر روی خواننده و شعر تاکید می‌کند تا نوازنده.

ترانه‌های این سبک از موسیقی بیشتر به موضوعاتی نظیر روابط انسانی، عشق و زندگی روزمره اشاره دارد. همچنین برخلاف سایر سبک‌های راک، استفاده از گیتار الکتریک در این سبک بسیار کم و صدای آن در ترانه‌ها صدایی بسیار زیر است.

از خواننده‌های معروف این سبک هم می‌توان به لیدی گاگا، هری نیلسون و التون جان اشاره کرد.

Grunge

سبک گرانج از محبوب‌ترین و پرطرفدار‌ترین سبک دهه‌ی نود بود؛ که بعد‌ها به سبک پرطرفدار هارد راک تبدیل شد.

Hard rock

شکل‌گیری هارد راک یا هوی راک، با افزودن عناصری مانند صدای خشن‌ترف ریف‌های گیتار سنگین‌تر، کوبنده‌تر کردن نوای درامز و تقویت صدای خواننده و ایجاد تغییرهایی که گروه‌های راک آمریکایی و همچنین بریتانیایی در موسیقی راک اند رول بوجود آورند؛ آغاز شد. برخی از منتقدان این سبک، هارد راک را مشابه هوی متال می‌دانند؛ زیرا هر دو ویژگی‌های مشترکی مانند صدای خشن گیتار هستند.

باید به این موضوع اشاره داشت که نقش اصلی در این سبک بر دوش خواننده است که همراه با خواندن، سازی را می‌نوازد.

البته گفتنی است که دارای تفاوت‌هایی هم هستند؛ مانند ریتمی که در پس زمینه‌ی هارد راک هست، ولی در هوی متال وجود ندارد. از معروفترین گروهای این سبک از موسیقی می‌توان به گروه متالیکا اشاره کرد.

Alternative rock

یکی دیگر اط شاخه‌های راک آلترنیتیو راک نام دارد که از اواسط دهه هشتاد تا نود میلادی همه‌ی گروه‌های پانک راک را تحت تاثیر خود قرار داده بودند.

در حقیقت آلترناتیو راک راهی بود برای خروج از ساختارهای گذشته؛ در این سبک از موسیقی نوازنده هر گونه که بخواهد می‌تواند احساسات خود را بروز دهد.

می‌تواند بخندد، گریه کند، ادا دربیاورد و هر آن‌چه که ساخته است را نابود کند.

در واقع همین بی قید و بند بودن آن بود که موجب شد، مرزهای این سبک از موسیقی بی‌انتها شود.

از گروهای معروف این سبک می‌توان به گروه‌های زیر اشاره کرد:

Radiohead، Nirvana، Coldplay.

Punk rock

سبکی از موسیقی است که از مسائلی مثل جنگ، بیکاری، تورم و مسائلی این‌چنینی تاثیر گرفته است. به تدریج ارتباط این سبک با زندگی روز مره مردم کم شد و حالتی جدی به خود گرفت.

Progressive rock

این سبک از موسیقی که تحت عنوان پراگ و یا پراگ راک نیز شناخته می‌شود. پراگ راک در اواسط دهه 1960 میلادی در بریتانیا شکل گرفت.

از مهم‌ترین ویژگی‌های این سبک از موسیقی زمان طولانی در اجرای آهنگ‌ها است؛ بطوری که بسیاری از آهنگ‌ها در این سبک از موسیقی بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طولانی خواهند بود. از گروهای تاثیر گذار در شکل و رشد این سبک از موسیقی می‌توان به گروه پینک فلوید، کینگ کریمسون و لیک اند پالمر اشاره کرد.

یکی دیگر از ویژگی‌های پیچیده‌ی این موسیقی این است که درک آن برای فهمیدن، به تلاش بیشتری نسبت به دیگر سبک‌های موسیقی نیاز دارد. از معروف‌ترین آهنگ‌های این سبک می‌توان به آهنگ Lights از گروه Archive‌ اشاره کرد.

موسیقی راک و بهترین موسیقی‌های متن

در ادامه به معرفی دو فیلم سینمایی که برای موسیقی متن خود از موسیقی راک بهره گرفته‌اند؛ خواهیم پرداخت.

فیلم سینمایی The Departed

این فیلم محصول سال 2006 است. زمانی که صحبت از استفاده از آهنگ راک در فیلم‌ای سینمایی می‌شود؛ پیش از هر کسی نام مارتین اسکورسیزی و توانایی مثال زدنی این کارگردان در انتخاب موسیقی متن مناسب در سبک راک برای صحنه‌های پر کشش فیلم نیز به ذهن خطور می‌کند.

مارتین اسکورسیزی به عنوان پیشکسوت عرصه‌ی موسیقی سبک راک در فیلم‌های سینمایی تأثیر بسزایی در باز کردن پای سازهای سبک راک به عالم سینما و تلویزیون داشته است و به نوعی راه را برای استفاده از موسیقی راک در سریال‌های پرطرفداری چون سوپرانو و بریکینگ بد هموار کرده است.

فیلم سینمایی The Departed یا رفتگان از جمله نمونه‌های موفق انتخاب راک برای یک فیلم سینمایی توسط اسکورسیزی با همکاری رابی رابرتسون است که به لطف هنرنمایی هنرمندان اسطوره‌ای همچون جان لنون، رولینگ استون و گروه آلمن برادرز محقق شده است.

فیلم سینمایی  Grosse Pointe Blank

دلیل انتخاب این فیلم در فهرست بهترین فیلم‌های سینمایی که در ساخت موسیقی متن آن‌ها از موسیقی سبک راک استفاده شده است، فیلمنامه‌ی جذاب و شخصیت غریبی است که در فیلم  Grosse Pointe Blank نقش این شخصیت را جان کیوزاک به زیبایی ایفا می‌کند.

در واقع شخصیت اصلی فیلم سینمایی Grosse Pointe Blank از آن نقش‌هایی است که نظیرش را کم‌تر در فیلم‌های سینمایی می‌بینیم و همین مسأله سبب می‌شود تا تماشاگر این فیلم در طول تماشای این اثر سینمایی در صحنه‌های مختلف از جادوی صدای سبک موسیقی Rock با اجرای مشاهیری چون دیوید بوئی و کوئین بر روی پرده‌ی برای درک بهتر احوال درونی این شخصیت، بهره‌مند شود.

ورود سبک راک در ایران

موسیقی راک ایرانی از سال 1340 نیز در ایران رواج پیدا کرد. خوانندگانی وجود دارند که به سبک راک ایرانی نیز تسلط کافی دارند. لقب پدر راک ایران به فریدون فروغی اختصاص دارد. خوانندگان دیگری نظیر فرهاد مهراد و کوروش یغمایی جزو خوانندگان برتر این سبک شناخته می‌شوند.

می‌توان گفت سبک راک ایرانی تحت تاثیر موسیقی راک انگلیسی، اروپایی و آمریکایی قرار گرفته است.

همچنین در موسیقی راک ایرانی هم مثل راک غربی از سازهایی مانند گیتار التریک و گیتار بیس و درامز استفاده می‌کنند.

در موسیقی راک ایرانی هم مثل راک غربی از سازهایی چون گیتار الکتریک، گیتار بیس و درامز استفاده می‌کنند.

دهه هفتاد و هشتاد را می‌توان دوران طلایی برای موسیقی راک ایران معرفی کرد.

در این بازه جوانان بااستعداد بسیاری به سمت موسیقی اک گرایش پیدا کردند و طرفداران زیادی پیدا کردند. از جمله این خوانندگان می‌توان به کاوه یغمایی، سیروان خسروی و کاوه آفاق اشاره کرد.

دهه نود را زمان موسیقی نوین راک معرفی کردند؛ زیرا هنرمندان بسیاری هم در داخل و هم خارج از کشو اقدام به نوآوری‌هایی در ساخت قطعات این سبک کردند تا حس و حال جدیدی را در این سبک تولید کنند.

در این میان، هنرمندان از زیرشاخه‌های مختلف راک استفاده کردند و فضای جدیدی را نیز خلق کردند.